ABD’de öğrenci olmanın yanında çalışma imkanları en çok merak edilen konulardan biri. Tam zamanlı öğrenci olarak ABD’de bulunabilmenizi sağlayan iki tür vize vardır: F-1 ve M-1. Her biri farklı koşullara ve kurallara sahip olan bu vizelerden F-1 vizesini ve size sağladığı çalışma imkanlarını bu yazımızda ele alacağız. Diğer öğrenci vize türleri için F-1, M-1 ve J-1 vizelerini anlattığımız yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
F-1 Vizesi Nedir?
F-1 vizesi, ABD’de öğretim görmek isteyen kişilere verilen göçmen olmayan öğrenci vizesidir. F-1 vizesi öğrenci adayına verilirken, adayın yakın ailesi (eşi ve 21 yaşın altında bekar çocukları) için F-2 vizesi verilir. F-1 vizesinin başvuru koşulları kısaca şöyledir:
- Başvuru adayı, öğrenim gördüğü süre boyunca eğitim ve yaşam masraflarını karşılayabileceğini kanıtlamalı.
- Başvuru adayı, öğrenimini tamamladıktan sonra ülkesine döneceğini ve ülkesinde sahip olduğu sosyal ve ekonomik bağların güçlü olduğunu kanıtlamalı.
- Başvuru adayı, ABD’de bir eğitim kurumdan kabul mektubu ve Form I-20 (Certificate of Eligibility for Nonimmigrant Student Status) almış olmalı.
F-1 vizesini alarak ABD’ye gelen öğrencilerin belli koşullar altında çalışma imkanları bulunmaktadır. Bazı vize türleri yakın aile vizesiyle gelen kişilere de çalışma izni alma imkânı sağlarken, F-2 vizesi sahipleri ABD’de çalışma olanağına sahip değildir. F-1 öğrencilerinin Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışmasına izin verilir, ancak bu sadece belirli koşullar altında ve Birleşik Devletler Vatandaşlık ve Göçmenlik Servisi (USCIS) tarafından yayınlanan yönergeler ve kısıtlamalara uygun olarak yapılır.
İstihdam edilebilecek alanlar:
- Kampüs İçi Çalışma (on-campus employment)
- Kampüs Dışı Çalışma (off-campus employment)
- Ekonomik Zorluklar Sebebiyle Çalışma
- OPT (opsiyonel uygulamalı eğitim)
- CPT (müfredat kapsamında uygulamalı eğitim)
- STEM OPT
Form I-20 Certificate of Eligibility for Nonimmigrant Student Status: I-20 Form’u ABD’de bir eğitim kurumunda öğrenim görecek öğrenciler için okul tarafından hazırlanan, vize sürecinin ve sonrasında ABD’deki ikametinizin en önemli belgesidir. Formun hazırlanabilmesi için okulun eğitim masraflarını karşılayabileceğinizi göstermeniz gerekmektedir. Dolayısıyla form, Amerika’daki eğitiminizi ve finansal durumunuzu kanıtlayan nitelikte bir belgedir.
Kampüs İçi İstihdam (On- Campus Employment) Nedir?
USCIS, F-1 vizesine sahip olan öğrenciler için kampüs içi istihdam konusunda fazla koşul koymadan, öğrencilerin üniversitelerinin sunduğu olanaklara göre çalışmaya izin veriyor. Ancak, F-1 statüsü kampüste istihdam ayrıcalığı içerse de çoğu okulda kampüs içi iş imkanları oldukça sınırlıdır.
Genel koşulların aksine, kampüste çalışmak için Form I-765 (Application for Employment Authorization) doldurmanız ve onaylamanız gerekmemektedir. Eğitim dönemi boyunca kampüs içinde haftada 20 saate varan çalışma imkânınız varken, ara tatil dönemlerinde çalışma izniniz haftada 40 saate kadar çıkabilmektedir.
Kampüste bir iş bulsanız bile, kazandığınız ücret finansal ihtiyaçlarınızı karşılamaya yetmeyebilir. Buna ek olarak, birçok okul, kampüste herhangi bir çalışmayı kabul etmeden önce Uluslararası Öğrenci Ofisinden izin almanızı şart koşar. Bazı durumlarda okul öğrencisinin ilk döneminde veya yılında kampüsün içinde çalışmalarına izin vermeyebilir.
Durumunuz her zaman okulunuzun desteğine bağlı olduğundan, herhangi bir işe başvurmadan veya kabul etmeden önce Uluslararası Öğrenci Ofisinizden rehberlik ve izin almalı ve herhangi bir belirsiz durumla ilgili onların yorumlarını talep etmelisiniz. Tüm uygun formları USCIS'ye bildirdiğinizden ve gerekli onaylarınızı aldığınızdan emin olmak için okulunuzun rehberliğine de ihtiyacınız olacaktır.
Son olarak, fiziksel olarak kampüsün içinde bulunan her iş “kampüs içi istihdam” olarak kabul edilmeyebilir. Örneğin bir inşaat firması kampüsün içinde çalışmasına devam ediyor olsa bile, orada bulabileceğiniz işin “kampüs içi istihdam” sayılması olanaksızdır. Bu konuda size yardımcı olabilecek sorular şunlardır:
- İş, bulunduğunuz üniversitenin (I-20 belgesinin kayıtlı bulunduğu şehirdeki kampüs) kampüsünde mi bulunuyor?
- Maaşınızı bulunduğunuz üniversiteden alıyor musunuz?
- İstihdam bulunduğunuz üniversiteye doğrudan hizmet sağlıyor mu?
- İş, lisansüstü düzeyde sözleşmeyle finanse edilen bir araştırma projesi mi?
Yukarıdaki sorulara evet yanıtı verdiyseniz, işinizin kampüste olabileceği kabul edilir. Yukarıdaki sorulara verdiğiniz yanıtlar, işinizin kampüste olmadığı konusunda sizi endişelendirdiyse, vize türünüze uygun kampüs dışı yetkilendirmeye başvurmalısınız.
Kampüs Dışı İstihdam (Off-Campus Employment) Nedir?
Ekonomik Zorluklar Sebebiyle Çalışma
USCIS, F-1 vizesini verirken, finansal ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğinizi ve kampüs dışı çalışma iznine ihtiyaç duymayacağınızı varsayar. Fakat, üniversite kaydınızı gerçekleştirdikten sonra ortaya çıkan öngörülemeyen olaylar (ülkenizdeki döviz kuru), sağlık sorunları veya ailevi meseleler gibi acil durumlardan dolayı ekonomik zorluk yaşadığınızı kanıtlayabilirseniz kampüs dışında çalışmanız için izin verilebilir.
İçinde bulunduğunuz zorlu ekonomik şartları, kampüs içinde yaptığınız işi kaybetmeniz ve finansal desteğe olan ihtiyacınız, F-1 statüsündeki öğrencilerin kampüs dışında çalışmasına izin verilmesi için bir istisna tescil eder.
Öğrenci olarak en az bir yıl eğitim almanız ve notlarınızın iyi olması kampüs dışı istihdama başvurmanızda önemli rol oynar. Çalışma izni için başvurunuzu, I-765 formunu doldurarak USCIS’ye yapabilirsiniz. USCIS kampüs dışı istihdamınızı onaylasa bile bu yine haftada 20 saat ile sınırlı olacaktır. İstihdam edildiğiniz alanın, eğitim aldığınız alanla ilgili olmasına gerek yoktur.
CPT (Müfredat Kapsamında Uygulamalı Eğitim)
F-1 vizeniz ile yapabileceğiniz bir diğer iş, müfredat kapsamında uygulamalı eğitim yani CPT. Kampüs içi istihdamdan farklı olarak CPT, 20 saat sınırına sahip değildir. Fakat, eğitim gördüğünüz alanla ilişkili bir istihdam alanı olmak zorundadır. CPT’nin amacı eğitim gördüğünüz alanla ilgili denetim kazanmanızı sağlamaktır. Bu yüzden kampüs dışında da istihdam bulabilirsiniz.
CPT’ye başvurmak için Form I-765 (Application for Employment Authorization)’i doldurmak ve teslim etmek zorunda değilsiniz. Ancak okulunuzdan CPT yetkilendirmesine dair bir belge almalısınız. Bu belge, yapacağınız stajın ya da çalışmanın müfredat dahilinde olduğunu göstermelidir. SEVIS (Student and Exhange Visitor Program)’ın öğrencinin faaliyetlerinden haberdar olması ve F-1 vize statüsünü koruyabilmesi için okulunuzun bu CPT yetkilendirme belgesi ile ibraz etmesi önemlidir.
OPT (Opsiyonel Uygulamalı Eğitim)
Kampüs dışı istihdam için bir diğer olanak opsiyonel uygulamalı eğitim yani OPT’dir. Bu program, öğrencinin eğitim gördüğü alanda sahip olduğu çalışma hakkıdır. Öğrenim derecesinde en az 9 ayı tamamlayan öğrenciler (lisans, yüksek lisans, vb.) öğrenim sırasında ve sonrasında olmak üzere toplam 12 aylık OPT hakkı elde ederler. Fakat, CPT programını tamamlayan bir öğrenci, OPT programına başvuramaz.
Örneğin lisans derecesinde 12 ay CPT programını tam zamanlı olarak tamamlayan bir öğrenci OPT’ye başvuramaz. Aynı şekilde lisans derecesinde OPT programına katılan bir öğrenci ikinci defa lisans programına kaydolsa dahi OPT’ye başvuramaz. Fakat lisans derecesini bitirip yüksek lisans derecesine başladığında yeniden OPT’ye başvurma hakkı elde eder. CPT programının aksine OPT’ye başvurduğunuzda Form I-765 doldurup USCIS’ye onaylatmanız gerekmektedir.
STEM OPT
F-1 vize statüsüne sahip ve devlet tarafından belirlenen STEM alanlarında lisans, yüksek lisans veya doktora derecesini tamamlayan öğrenciler, bir işleri ya da iş teklifleri olduğu takdirde 24 aya kadar OPT programının uzatılması için USCIS’ye başvurabilirler.
Vizenizin süresini uzatmak için en erken OPT programınızdan bitmeden 90 gün öncesinde başvuru yapabilirsiniz. Halihazırda dahil olduğunuz OPT programı tamamlanmadan, USCIS, OPT uzatma başvurunuzu değerlendirmeye alır.
Başvurunuzu yapmak için öncelikle “Request for STEM OPT recommendation I-20" formunu online olarak doldurmalısınız. Sonrasında en son tarihli I-94 belgenizi, EAD dokümanınızı, elle doldurulmuş ve imzalanmış Form I-983'ü ve en son I-20 belgenizi teslim etmeniz gerekmektedir. Bir sonraki adımda, okulunuzdan yeni bir I-20 dokümanı almanız gerekmektedir.
USCIS’ye başvurunuzu online ya da posta yoluyla yapabilirsiniz. Detaylı bilgi için USCIS'ın web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Grape Law ile Amerika’daki Öğrenci Hayatınızı Kolaylaştırın
Öğrenci olarak geldiğiniz yeni bir ülkede ekonomik ihtiyaçlarınızı karşılamak ve iş deneyimi kazanmak sizin için önemli olacaktır. Sahip olduğunuz haklarınız ve vizenizin takip edilmesi gereken şartlarına göre nasıl bir yol izleyeceğinize karar vermek tek başınıza zor olabilir.
Grape Law olarak vize başvurunuz ve sonrasında adım attığınız yeni hayatınızın sunduğu olanaklar konusunda size yardım etmek için buradayız. Bizimle [email protected] üzerinden veya websitemizden alacağınız yüz yüze görüşme randevusuyla iletişime geçebilirsiniz!
